Αετολοφος... ό,τι απέμεινε από τη λάμψη του Βυζαντίου

Το Βαθύρεμα βρίσκεται κοντά στην Αγιά σε απόσταση 3 χλμ από αυτή. Είναι μια περιοχή με διάφορες γεωργικές καλλιέργειες και τίποτα δεν δείχνει, ότι κάποτε ήταν σπουδαίος οικισμός της περιοχής.

Πριν αναπτυχθεί η Αγιά τον 17ο αι., το Βαθύρεμα ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περιοχής και πολλοί ειδικοί ερευνητές της περιοχής, όπως ο αρχαιολόγος Ν. Γιαννόπουλος, πιστεύουν, ότι ήταν η πρωτεύουσα της επαρχίας μετά την παρακμή της βυζαντινής πόλης Βέσαινα, η οποία βρισκόταν στη θέση του σημερινού Αετολόφου, που παλιότερα λεγόταν Δέσιανη.

Στα 1665-1690 ο οικισμός του Βαθυρέματος καταστράφηκε από τους Τούρκους και από τότε ο η περιοχή αυτή δεν ξανακατοικήθηκε.

Μερικοί επιστήμονες υποστηρίζουν, ότι εδώ υπήρχε οικισμός από την Αρχαιότητα ακόμη. Στα συμπεράσματα αυτά συνηγορούν διάφορα ευρήματα, που βρέθηκαν στην περιοχή, όπως αρχιτεκτονικά μέλη και ενεπίγραφες στήλες, που χρονολογούνται από την όψιμη αρχαιότητα, την παλαιοχριστιανική περίοδο και φθάνουν μέχρι την βυζαντινή εποχή.

Οι νεότερες έρευνες, που έγιναν από τον Ν. Νικονάνο επιβεβαίωσαν την άποψη του Ν. Γιαννόπουλου, ότι τα τρία μνημεία που βρίσκονται στην περιοχή, η Παναγία στον Αετόλοφο και οι δύο ναοί του Αγίου Νικολάου και της Παναγίας στο Βαθύρεμα, έχουν βυζαντινό χαρακτήρα.

Στη ερειπωμένη μονή του Αγίου Αθανασίου υπάρχει στην Αγία Τράπεζα μία επιτύμβια στήλη, ενεπίγραφη, των Ρωμαϊκών χρόνων και δίπλα της ένα τμήμα άλλης στήλης, χωρίς επιγραφή. Στην κόγχη της πρόθεσης είναι εντοιχισμένο τεμάχιο κιονίσκου.

Ωστόσο διατυπώθηκε και η άποψη, ότι πολλά από αυτά τα αρχιτεκτονικά μέλη μπορεί να έχουν μεταφερθεί στο Βαθύρεμα από γειτονικούς οικισμούς, όπως από το γειτονικό βυζαντινό οικισμό της Βέσαινας, που βρισκόταν στην περιοχή, όπου σήμερα βρίσκεται ο οικισμός του Αετολόφου, ή από την Ανάβρα.

Ο μεγάλος, όμως, αριθμός βυζαντινών οστράκων, που βρίσκονται ακόμη και επιφανειακά στους αγρούς της περιοχής και χρονολογούνται από τον 11ον  αι. και μετά, οδήγησε τους ειδικούς στο συμπέρασμα, ότι στο Βαθύρεμα υπήρχε σίγουρα οικισμός, τουλάχιστον από τον 11ο αι. μέχρι την καταστροφή του, στα τέλη του 17ου αι.

Κατά τον Δ. Αγραφιώτη, ο οποίος επί σειρά ετών διετέλεσε διευθυντής του Γενικού Αρχείου του Κράτους στην Αγιά, η Βέσαινα, την επισκοπή της οποίας  γνωρίζουμε από τον 11ο αιώνα, θα πρέπει να υπήρχε στο χώρο του Βαθυρέματος, όπου και βρέθηκε η ενεπίγραφη στήλη που αναφέρει τη «χώραν Βεσαίνης», και όχι στη θέση που σήμερα βρίσκεται ο Αετόλοφος. Σύμφωνα μάλιστα με την τοπική παράδοση, πιστεύεται, ότι το Βαθύρεμα ήταν το μεγαλύτερο χωριό της περιοχής, προτού αναπτυχθεί η Αγιά. Γι’ αυτό οι Τούρκοι, όταν το κατέκτησαν, το ονόμασαν «Μπουγιούκ-κιόϊ», δηλαδή. «Μεγάλο χωριό», προφανώς γιατί, πράγματι, θα ήταν ο πιο μεγάλος οικισμός στην περιοχή.

Σχετικά με τον Συγγραφέα

Βασίλειος Ν. Τσολάκης
Ο Βασίλειος Ν. Τσολάκης γεννήθηκε στον Τύρναβο, όπου τελείωσε την πρωτοβάθμια και την δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του.

Είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός, διπλωματούχος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κάτοχος πτυχίου του ΥΠΕΧΩΔΕ για μελέτες δημοσίων Έργων.

Άρχισε την επαγγελματική του δραστηριότητα το έτος 1967 στη Λάρισα, όπου εργάστηκε ως ελεύθερος επαγγελματίας μέχρι το έτος 2007 και ασχολήθηκε με κάθε είδους έργα τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημοσίου τομέα.