asas

Τα νεα μας

Από το χωριό και το Δήμο μας!

Αγιοι Σαράντα & το παιχνίδι με τις σαράντα πέτρες στο χωριό!!!

Αγιοι Σαράντα Αγιοι Σαράντα

Παλιοκλήσια... Τοποθεσία που μας θυμίζει έναν παλιό ερειπωμένο ναΐσκο των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων. Σύμφωνα με τη διήγηση της Αικατερίνης Τζιούνα από την Ποταμιά, η μόνη γυναίκα που πήγε στο Ελληνικό Γυμνάσιο της εποχής.

Βρισκόμαστε στα 1812 όπου κάτω απ αυστηρές διαταγές του Βελή Πασά  είχαν τελειώσει τα έργα της Λίμνης, του Χαμάμ του Χαρεμιού και όλα τα απαραίτητα έργα για τις ανέσεις του. Απασχόλησε πολλούς χωριανούς από τις αγροτικές εργασίες και τα έργα ήταν χρονοβόρα. Οι επιστάτες του έβαλαν πρόγραμμα και για νέες καλλιέργειες.

Εκτός απ σηροτροφία αμπελουργία και δημητριακά μια καινούργια και δυναμική καλλιέργεια που ήρθε απ τα βάθη της Ασίας ήταν το ριζάρι. Ένα φυτό με μεγάλη εμπορική αξία, χρήσιμο για την βαφή νημάτων. Για να ευδοκιμήσει χρειάζονταν υγρά και μαύρα χώματα με πολύ ασβέστιο κάτι το οποίο είχε ο τόπος μας. Την εμπορία και την παρακολούθηση των φυτών την έκανε ένας πεπειραμένος Έλληνας χριστιανός, ο Νεκτάριος από την Αττάλεια της Μικράς Ασίας.

Ήταν 9 Μαρτίου η γιορτή των σαράντα μαρτύρων όταν έκανε περίπατο νότια του χωριού και είδε να έρχεται ένα μεγάλο μπουλούκι από κόσμο.
Με ευγένεια σταμάτησε έναν συγχωριανό μας και ρώτησε, που ήταν όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Για να πάρει την απάτηφηντηση ότι ήταν στο νάο και μόλις είχε τελειώσει η θεία λειτουργία.

- Πως ονομάζεσαι; ρώτησε ο Νεκτάριος -Θανάσης Παπαγεωργίου, αποκρίθηκε ο χωριανός μας
- Είσαι ζευγάς;
- Όχι είμαι έμπορος ξυλείας είπε ο Θανάσης Παπαγεωργίου
- Τότε πρέπει να γίνουμε φίλοι μιάς και έχουμε το ίδιο επάγγελμα. Που είναι ο ναός αυτός που τιμάμε σήμερα ρωτά ο Νεκτάριος. Πάμε μαζί να ανάψω ένα κερί κι εγώ.

Κι έτσι τράβηξαν το δρόμο που πάει προς το χωριό Κιρμιλί. Ο τόπος αυτός διαφεντεύονταν απ τον  Ιμπραημ Αγά ενώ διέθετε και τζαμί για τις θρησκευτικές ανάγκες των μουσουλμάνων της περιοχής. Βαδίζοντας αριστερά του δρόμου συνάντησαν ένα μικρό ναΐσκο 4 χ 6 τ.μ με το σημαντήρι κρεμασμένο σε ένα δέντρο.. Μπήκαν μέσα, έκαναν το σταυρό τους και ο ξένος βγαίνοντας έξω μουρμούρισε…. ΄΄ευλογημένος αυτός ο τόπος ΄΄ Στην επιστροφή για το χωριό έσκυψε και πήρε δείγμα από χώμα στο χέρι του και είπε…. Από δω και κάτω όλα αυτά τα κτήματα πρέπει να καλλιεργηθούν αποκλειστικά με το ριζάρι αλλά και με το αρωματικό φυτό γλυκάνισος.

Εμείς στο τόπο μας αυτά τα χώματα τα λέμε καρατζιάδες … λέει στον Θανάση Παπαγεωργίου.
Φτάνοντας στη μικρή πλατεία του χωριού μας στα πεζούλια καθονταν χωριανοί και λιαζονται με τις γλυκιές αχτίδες του Μαρτιάτικου ήλιου.
Γειά σας βρε ζευγάδες…. Ελάτε κοντά μου, σήμερα γιορτάζει το χωριό.
Στην πατρίδα μου έχουμε ένα έθιμο….. ελάτε να το εφαρμόσουμε κι εδώ.
Απόρησαν  οι ντόπιοι και ήταν γεμάτοι αμηχανία κοιτώντας τον Νεκτάριο.
Εκείνος συνέχισε να λέει … μαστε σαράντα πέτρες σε μια μεγάλη γαλίκα και ελάτε να τις αραδιάσουμε ανά ένα μέτρο. Έτσι κι έγινε.

Τους εξήγησε ότι το παιχνίδι αυτό παίζεται από δύο παίχτες ο ένας εξ αυτών έπρεπε να μεταφέρει την κάθε πέτρα ξεχωριστά  και να την τοποθετήσει μέσα στο γαλίκι . Ταυτόχρονα ο άλλος θα ξεκινά να ανεβαίνει  στο λόφο της Αγίας Τριάδας.
Ποιος όμως θα μετρήσει τις ίσες αποστάσεις;

Ο Χασάν... απήντησε ένα Τουρκάκι, ο οποίος ήταν ένας πρακτικός μηχανικός που με επιτυχία μετέφερε με πήλινους σωλήνες το νερό του βαθυρέματος για να διοχετευθεί στη λίμνη. Μέτρησε τις αποστάσεις με ακρίβεια και δειλά δειλά άρχισε το παιχνίδι που έμελε να γίνει αργότερα γιορτή και έθιμο μαζί. Πραγματοποιήθηκε και δεύτερη πρόβα με τους δύο νέους, ο ένας μάζευε τις πέτρες και τις τοποθετούσε στο γαλίκι κι ο άλλος έπαιρνε την ανηφόρα για το βουνό και για τερματισμό είχε οριστεί μια άγρια ελιά στην κορυφή του λόφου.

Σχεδόν όλο το χωριό είχε την περιέργεια να δει την εξέλιξη του παιχνιδιού αλλά και τον νικητή. Στοιχημάτιζαν ποντάροντας στον πιθανό νικητή φτωχά και λιτά όπως μια οκά τσίπουρο δυό οκάδες ξηρά σύκα δύο οκάδες μέλι κι άλλα σερβέτια. Τα χρόνια περνούσαν και το έθιμο αυτό έγινε γνωστό σε όλη τη γύρω περιοχή. Κόσμος πολύς μαζεύονταν στη Δέσιανη με αποτέλεσμα να πάρει τη μορφή μιας μεγάλης γιορτής. Γοητευμένος ο Βελή Πασάς έδωσε 3ις μέρες άδεια για να γιορτάζουν και να γλεντούν Έλληνες και Τούρκοι μαζί. Ως και το χαρέμι με τους αυλικούς του χαίρονταν τις γιορτινές αυτές μέρες.

Υπήρχε μεγάλη συμμετοχή παιχτών απ τα περίχωρα μα πιο πολύ νέοι απ τα ορεινά χωριά. Ένας παίχτης ονόματι Κεραμέας απ την Ποταμιά ένα άλλος ονόματι Ντούλας απ την Σελίτσιανη κι ένας Γουγωβίτης απ τη Νιβόλιανη. Ήταν γρήγοροι και δυνατοί αφού ανέβαιναν το λόφο της Αγίας Τριάδας λες κι είχαν φτερά στα πόδια τους. Έστρωνα τραπέζια οι γυναίκες του χωριού και ετοίμαζαν φαγητά για να φιλέψουν ακόμα και τους επισκέπτες.

Τι φαγητά μαγείρευαν όμως; Λαχανόπιτες, λαχανοκεφτέδες, μπουγάτσες με γέμιση τσιγαρίδας και πάνω απ όλα πολύ καλό κρασί απ τα Δεσιανιώτικα αμπέλια. Ο Βελή πασάς διέταξε να εμφανιστούν οι Τούρκοι μουσικοί και μια Τουρκάλα μαγείρισσα του, πραγματική καλλιτέχνης στο τραγούδι μάγευε τον κόσμο με μελωδική της φωνή και τα Ανατολίτικα τραγούδια. Η χαρά ήταν διάχυτη. Όλοι ξεχνούσαν για λίγο τις πίκρες και τη φτώχεια που τους βάραινε.

Το έθιμο συνεχίστηκε για πολλά χρόνια. Όταν όμως έφυγε ο Βελή Πασάς και ο ευλογημένος τούτος τόπος έπεσε στα χέρια του τσιφλικά Στέφανου Φωτιάδη υπήρξαν μεγάλες ανατροπές. Απαγορεύτηκε η γιορτή των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων γιατί θα χασομερούσαν οι κοληγαδες από τις καλοκαιρινές καλλιέργειες.

Εδώ συναντάμε τον αρχιεργάτη Γιωργή Πατέλη, ο οποίος πρωταγωνίστησε στο να στασιάσουν οι εργάτες με αφορμή αυτή την απόφαση. Με διαταγή του Φωτιάδη επενέβει η ιδιωτική αστυνομία αλλά ο Θεόδωρος Ρούντος η Ευανθία Ποτούλη και ο οικογενειακός γιατρός δεν άφησαν να γίνει το κακό. Η σύζυγος του τσιφλικά κυρία Πηνελόπη Φωτιάδη, μια εύσπλαχνη γυναίκα, παρακάλεσε τον άντρα της για τη μνήμη των 40 Μαρτύρων, να επιτρέψει την πραγματοποίηση τη γιορτής, τουλάχιστον για μια μέρα. Τη γιορτή τη συναντάμε μέχρι το 1962 αφού οι εξέλιξη και οι σύγχρονες αναζητήσεις των κατοίκων του χωριού συνέδραμαν στο να ξεχαστεί ένα έθιμο που συγκέντρωνε το ενδιαφέρων του κόσμου της ευρύτερης περιοχής την εποχή εκείνη.

Το ριζάρι
Ας μιλήσουμε όμως για το ριζάρι. Η συγκομιδή άρχιζε στα μέσα Αυγούστου. Ζευγάδες και εργάτες ήταν στο πόδι για την συγκομιδή. Βλάχοι κερατζήδες το συσκεύαζαν σε σακιά από μάλλινη τρίχα και μπολουκια μπουλούκια με τα μουλάρια άρχιζε το ταξίδι με προορισμό τα Αμπελάκια καθώς εκεί γινόταν η επεξεργασία. Τελειώνοντας πρέπει να επισημάνουμε ότι την ευθύνη της διακίνησης είχαν πάλι οι βλάχοι κερατζήδες με τα μουλάρια τους. Το προϊόν ήταν εξαγώγιμο και εφτανε από Σερβία, Ρουμανία μέχρι και τη Βιέννη Αυστρίας Υποπροϊόν του ριζαριού ήταν ο Ακνάς. Είδος καλλυντικού της εποχής το οποίο χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες για να βαφτούν την ημέρα του γάμου τους, ως επι το πλείστον οι πλουσιότερες. Οι φτωχότερες δεν είχαν την δυνατότητα καθώς απαγορεύονταν. Ήταν ίσως μια μορφή ρατσισμού θα λεγε κανείς.

Από το αρχείου του μαθητού Σταύρου Πατσιαβούδη της ΣΤ Δημοτικού Σχολείου Αετολόφου Αγιάς Λάρισας το έτος 1952

Ψυχραιμία μέχρι να δούμε τι συμβαίνει με τις φήμες...
Καρναβάλι Αετολόφου 2020
 
Αετόλοφος
21 Νοεμβρίου 2021
Αγαπητοί μου ενορίτες, μετά από πολύ καιρό αισθάνομαι την ανάγκη να επικοινωνήσω μαζί σας, αρχικά δια της παρούσης και κ...
679 Εμφανίσεις
Αετόλοφος
29 Μαϊος 2021
Σε προγραμματισμένες διακοπές στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας θα προχωρήσ...
1382 Εμφανίσεις
Αετόλοφος
23 Απριλίου 2021
Μια πρώτη ενημέρωση για τις ακολουθίες της Μ. Εβδομάδας Σάββατο ΛΑΖΑΡΟΥ, Θ. Λειτουργία πρωί, ώρα 07:30 Κυριακή ΒΑΙΩΝ, Θ....
846 Εμφανίσεις
Αετόλοφος
21 Απριλίου 2021
Κατόπιν επικοινωνίας με την ΔΕΥΑ Αγιας μας ενημέρωσαν πως η διακοπή στη παροχή υδρευσης οφείλεται σε βλάβη στην πομώνα α...
736 Εμφανίσεις
Αετόλοφος
14 Απριλίου 2021
Αγαπητοί μου ενορίτες, Το ερχόμενο Σάββατο 17 Απριλίου 2021, εκτάκτως θα τελέσουμε θεία λειτουργία <<ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟ...
855 Εμφανίσεις
Αετόλοφος
31 Μαρτίου 2021
  Δεν έχει υπάρξη τέτοια εικόνα απαξίωσης ενός τόπου, στα ιστορικά χρονικά. Ο Αετόλοφος έρμαιο στην τύχη του το μόν...
1045 Εμφανίσεις

Επικοινωνηστε μαζι μας για κάθε πληροφορία σχετικά με τον Αετόλοφο

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies που διασφαλίζουν την καλύτερη εμπειρία.